Kody błędów DTC (ang. diagnostic trouble code) to skrócone oznaczenia wykorzystywane przez system diagnostyki pokładowej OBD, które informują o nieprawidłowościach w pracy pojazdu. Każdy kod błędu składa się z pięciu znaków i zawiera precyzyjne informacje na temat wykrytej usterki. Ich odczytanie jest możliwe dzięki interfejsowi diagnostycznemu, który łączy się z pamięcią sterownika silnika. To właśnie tam zapisywane są dane o wykrytych błędach, które mogą dotyczyć zarówno układu napędowego, jak i podwozia, układu jezdnego, a nawet emisji spalin.

W praktyce kody DTC ułatwiają mechanikom i właścicielom samochodów zidentyfikowanie, która część systemu wymaga naprawy lub regulacji. Pojawienie się kontrolki check engine oznacza, że system diagnostyczny zarejestrował błąd i zaleca odczytać kody błędów, aby poznać jego źródło. Nie zawsze musi to być awaria - czasem to chwilowe nieprawidłowości wynikające np. z niskiego napięcia w instalacji elektrycznej czy chwilowego braku sygnału z czujnika.

Jak czytać kody błędów DTC? Znaczenie znaków

Każdy kod błędu składa się z pięciu znaków, z których każdy ma określoną funkcję informacyjną.
Pierwszy znak to litera oznaczająca ogólny obszar pojazdu:

P – układ napędowy (ang. Powertrain), czyli silnik, skrzynia biegów, zasilanie paliwem, układ zapłonowy, emisja spalin, sterowanie biegu jałowego, czujnik ciśnienia w kolektorze itd.

B – nadwozie (ang. Body) – dotyczy m. in. oświetlenia, pasów bezpieczeństwa, kontrolki itp.

C – podwozie (ang. Chassis), czyli układ jezdny, hamulce, zawieszenie czy systemy kontroli prędkości.

U – komunikacja sieciowa (ang. Network) – nieprawidłowości związane z wymianą danych między jednostkami sterującymi.

Drugi znak wskazuje, czy jest to kod ustalony według ogólnych norm SAE (0) czy też indywidualnych producentów (1).
Trzeci znak identyfikuje podsystem, np. układ wtrysku paliwa, układ zapłonowy, obwód sterowania lub zasilania paliwem, zawór EGR, regulator ilości paliwa czy zawór sterowania biegu jałowego.
Ostatnie dwa znaki stanowią numer usterki, informując o konkretnej awarii, np. usterce związanej z obwodem czujnika temperatury otoczenia czy błędzie w układzie wejścia centralnej jednostki sterującej.

Rodzaje kodów i ich interpretacja

W systemie OBD wyróżnia się dwa główne typy kodów:

Typ A (lub 1) – błędy krytyczne, które mają wpływ na emisję spalin, pracę silnika lub bezpieczeństwo.

Typ B (lub 2) – błędy mniej poważne, które nie muszą wymagać natychmiastowej interwencji, ale warto je monitorować.

Niektóre błędy są tymczasowe i znikają po kilku cyklach pracy silnika. Inne pozostają zapisane w pamięci sterownika i wymagają ich ręcznego usunięcia po naprawie. Przykładem może być kod błędu informujący o zbyt niskim napięciu w obwodzie czujnika ciśnienia lub usterka związana z czujnikiem położenia wałka rozrządu.

Najczęstsze przyczyny kodów błędów DTC

Kody błędów mogą dotyczyć bardzo różnych obszarów działania pojazdu, w tym:

układu napędowego, np. trouble code dotyczący uszkodzenia wtryskiwaczy, zaworu EGR lub problemu z układem zapłonowym;

układów wyjścia, takich jak obwód sterowania pracą regulatora biegu jałowego czy zaworu paliwowego;

układów wejścia, obejmujących czujnik temperatury, czujnik ciśnienia w kolektorze lub czujnik położenia przepustnicy;

skrzyni biegów, gdzie mogą wystąpić nieprawidłowości związane z impulsem sterującym, czujnikiem prędkości obrotowej lub synchronizacją biegów;

systemów kontroli prędkości i podwozia, w tym obwody systemów ABS, ESP, a nawet komponentów układu sprzęgła.

Jak odczytać kody DTC w samochodzie?

Do odczytu kodów błędów DTC niezbędny jest interfejs diagnostyczny, który łączy się z systemem OBD. Można to zrobić za pomocą profesjonalnego urządzenia warsztatowego albo popularnych skanerów OBD2, które współpracują ze smartfonem. Po podłączeniu do gniazda OBD (zwykle umieszczonego w okolicach kolan kierowcy), interfejs przesyła dane z pamięci sterownika silnika do aplikacji diagnostycznej. Tam użytkownik może nie tylko sprawdzić definicję kodu, ale także uzyskać informacje o statusie błędu (aktywny, zapisany, chwilowy) oraz potencjalnych przyczynach.

Czy każdy kod błędu oznacza awarię?

Nie zawsze. Część błędów dotyczy usterki ogólnej, która mogła być efektem chwilowego zakłócenia napięcia, przerwy w obwodzie, złej jakości paliwa lub niewłaściwej pracy czujnika. Przykładowo, w samochodzie może wystąpić błąd obwodu czujnika temperatury otoczenia, który nie wpływa istotnie na działanie pojazdu, ale zostaje zapisany jako kod DTC. Dopiero analiza jego częstotliwości występowania i innych parametrów pozwala ocenić, czy potrzebna jest interwencja.

Podsumowanie

System diagnostyki pokładowej OBD i związane z nim błędy DTC to niezwykle przydatne narzędzia umożliwiające szybkie wykrycie nieprawidłowości w układzie pojazdu. Ich obecność nie musi od razu oznaczać poważnej usterki, ale stanowi ważny sygnał do przeprowadzenia kontroli. Zrozumienie struktury kodów, ich typów oraz sposobu odczytu pozwala nie tylko na trafniejsze diagnozy, ale i na efektywniejsze utrzymanie samochodu w dobrej kondycji technicznej. Regularne sprawdzanie systemu i analizowanie błędów DTC może zapobiec kosztownym naprawom w przyszłości, poprawić bezpieczeństwo i zminimalizować emisję spalin.